Over het algemeen beweegt iedereen te weinig – dat geldt ook voor jongeren. Jongeren van 12 tot 16 jaar en 16 tot 20 jaar bewegen te weinig. Onder de 12- tot 16- jarigen voldeed in 2021 slechts 33,5 procent aan de beweegrichtlijn. Onder de 16- tot 20-jarigen ging het om 47,1 procent. De beweegrichtlijn houdt in dat ze dagelijks minimaal een uur matig intensieve lichamelijke activiteiten verrichten, zoals fietsen en lopen, en minstens drie keer per week spier- en botversterkende activiteiten.
Bewegen en sporten zijn twee verschillende dingen. In deze fase focussen we op het verschil tussen beiden alsook het stellen van doelen en het bepalen van het type sporter dat iemand is. Door simpele tips en tricks stimuleren we dagelijkse beweging en laten we de voordelen zien van de combinatie van sporten EN bewegen op onze gezondheid en prestaties.
Voordat je verder gaat met lezen, stel jezelf eerst de volgende vragen:
Vraag 1: wat is bewegen volgens jou?
Vraag 2: hoe belangrijk is bewegen volgens jou – en waarom?
Vraag 3: denk je dat je genoeg beweegt?
Vraag 4: wie hier vind bewegen leuk?
Wat is bewegen
Bewegen is leuk en gezond. Veel en gevarieerd bewegen (komen we later op terug) is ontzettend belangrijk voor de fysieke en mentale gezondheid.
Bewegen is belangrijk omdat:
- Ons hart klopt tijdens bewegen sneller en we gaan sneller ademhalen. Er gaat dus meer bloed en zuurstof door ons lichaam. Onze hersenen vinden dit heel fijn, want we maken daar stofjes aan die ons gelukkig maken (serotonine, dopamine) en een goed gevoel geven.
- Onze spieren groeien door al dat bewegen. Daardoor worden we sterk. En die spieren eten vervolgens weer graag onze vetcellen op.
- De huid gaat ervan glimmen, dit betekent dat onze poriën open gaan staan waardoor afvalstoffen naar buiten kunnen. Ook wel bekend als het fenomeen zweten.
- We slapen beter. Omdat we dagelijks onze energie heel hard nodig hebben, heeft ons lichaam ook rust nodig om te herstellen.
Bekijk de video onderaan dit artikel voor een korte video die bewegen visueel uitlegt.
Voordelige effecten van beweging
Bewegen heeft invloed op de volgende aspecten
- Fysieke effecten
- Sociaal – emotionele effecten
- Cognitieve effecten
Fysieke effecten
Sporten en bewegen hebben een positief effect op het risico op chronische ziekten, fitheid, spierkracht en de botkwaliteit. Ook zorgt voldoende beweging ervoor dat kinderen beter op gewicht blijven. Ook verminderen sport en beweging depressieve gevoelens. Daarnaast zorgt sport en bewegen ook voor een goede ontwikkeling van motorische vaardigheden. Denk aan rennen, springen, vangen, kruipen, schoppen, slaan etc. Deze bewegingen dienen als basis voor bijna iedere denkbare sport. Dit zorgt er tevens voor dat kinderen minder gevoelig zijn voor blessures en maakt ze flexibeler in variatie van sport wanneer ze richting de jong – volwassen fasen gaan.
Sociaal emotionele aspecten
Op een leuke en uitdagende manier bewegen en sporten biedt een fijne omgeving waarin kinderen ook hun sociale vaardigheden ontwikkelen. Denk aan discipline, verantwoordelijkheid, samenwerken en communiceren. Door middel van sport leren ze bijvoorbeeld om te gaan met anderen, waardoor het kind vriendschappen aangaat en het sociale netwerk vergroot. Sport en bewegen hebben (een bewezen) invloed op het tegengaan van antisociaal gedag, jeugdcriminaliteit en zorgen voor een betere betrokkenheid bij de maatschappij. Het sport/beweegmoment fungeert ook als een veilige plek. Waar ze even vrij zijn van alles wat normaal van ze wordt verwacht.
Doordat sport en bewegen zorgt voor de aanmaak van diverse gelukstofjes in de hersenen ervaren kinderen een hoger gevoel van geluk en welzijn. Dit vertaalt zich terug naar het gedrag: meer plezier, sneller tevreden zijn, meer zelfvertrouwen hebben en meer geloof in hun eigen kunnen. Sport en bewegen heeft een bewezen effect op de stressregulatie van een kind. Zo kunnen kinderen die regelmatig bewegen beter tegen en omgaan met stressprikkels.
Cognitieve effecten
Oftewel de mate waarin sport en bewegen voordelen biedt in het verwerken, opslaan en toepassen van nieuwe informatie in de hersenen. Sport en bewegen stimuleert de ontwikkeling van de hersenen. Wederom komt het door de toename van de bloedtoevoer welke zorgt voor een verandering in de hersenstructuur en hersenfuncties. Hierdoor trainen ze tijdens het sporten en bewegen dus niet alleen hun lichaam en spieren, maar ook hun geheugen.
Alle bovenstaande effecten zijn natuurlijk onderling verbonden en beïnvloeden elkaar.
Verschillende soorten bewegen
Er zijn heel veel verschillende soorten sport en beweegvormen. Zo kost trap oplopen meer energie dan de hond uitlaten en is voetbal een intensievere sport dan bijvoorbeeld paardrijden. Wanneer we het hebben over soorten sport en beweging hebben we het over intensiteit. We onderscheiden 4 categorieën:
- Zitgedrag – je verbruikt geen of nauwelijks energie dan wanneer je helemaal niks doet. Denk aan lezen, tv kijken , gamen, studeren.
- Licht intensieve beweging – hierbij is er geen sprake van een verhoogde hartslag of versnelde ademhaling. Denk aan: afwassen, klussen in huis of meditatie.
- Matig intensieve beweging – hierbij is er wel een verhoogde hartslag en een snellere ademhaling. Denk aan fietsen, wandelen, trampoline springen etc.
- Zware intensieve beweging – hierbij gaan we zweten en raken we buiten adem. Veel actieve sporten behoren tot deze categorie. Denk aan teamsporten, tennis, badminton, wielrennen etc.
De ideale verdeling – de beweegrichtlijn
De ideale beweegrichtlijn voor kinderen van tm 18 jaar is als volgt:
- 1 uur per dag matig intensief bewegen (wanneer de ademhaling dus sneller wordt)
- 3 keer per week spier- en botversterkende activiteiten (volley, voetbal, dansen, buitenspelen, fietsen, shape)
